Literatura - kategorie tematyczne

Psychologia rewolucji francuskiej (Teodor Jeske-Choiński)

Teodor Józef Fryderyk Jeske-Choiński urodził się 27 lutego 1854 r. w Pleszewie (Poznańskie). Nauki gimnazjalne odbył w Śremie i Poznaniu, zaś studia uniwersyteckie we Wrocławiu, Pradze i Wiedniu. Po zdobyciu wykształcenia osiadł w Warszawie, gdzie na krótko związał się ze środowiskiem pozytywistów. Pisywał m. in. do Przeglądu Tygodniowego, Nowin (gdzie współdziałał z Aleksandrem Świętochowskim) i Ateneum. Około 1880 r. w wyznawanych przez niego poglądach dokonał się zasadniczy zwrot stał się on bowiem czołowym publicystą obozu młodych konserwatystów. W tym czasie podjął współpracę z Niwą, Słowem, Wiekiem, Rolą oraz lwowską Kroniką Powszechną, którą redagował w latach 19101914. Przez pewien czas był także redaktorem Biblioteki Dzieł Wyborowych oraz Wędrowca. Zmarł w Warszawie 14 kwietnia 1920 r.

Teodor Jeske-Choiński to dziś autor wyklęty i zapomniany. Psychologia rewolucji francuskiej to znakomite studium o charakterze popularno-naukowym, mimo że napisane w 1905 roku, to jednak do dziś zadziwia swą wnikliwością. Obnaża rozkład moralny społeczeństwa francuskiego z czasów rewolucyjnych i wstrząsającą ohydę i potworność samej rewolucji.

Zastanawiające są analogie do dzisiejszego rozkładu moralnego społeczeństw, nieustannie wypatrujących nowoczesności, zmian i rewolucji, otwartych na permanentne przemiany.

"Nowy wspaniały świat" to jedna z najsłynniejszych antyutopii w literaturze XX wieku. Przedstawiona w powieści Huxleya wizja przyszłego społeczeństwa, które osiągnęło stan całkowitego zorganizowania i zrealizowało ideał powszechnej szczęśliwości, jest wizją przerażającą.

W roku 2541 (czyli w 632 roku nowej „ery Forda”) obywatele Republiki świata powstają w rezultacie sztucznego zapłodnienia i klonowania. Od niemowlęcia poddawani są wszechstronnemu psychologicznemu i biologicznemu warunkowaniu - po to, by w wieku dojrzałym stać się cząstkami kastowej społeczności, złożonej z pozbawionych wyższych uczuć ludzkich automatów.